Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Bir ürün tasarımının Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescile konu olabilmesi için;
Yenilik özelliği, tasarımın aynısının gerek Türkiye’de gerekse dünyanın herhangi bir yerinde, hem daha önce tescil edilmemiş olmasını hem de herhangi bir şekilde kamuya sunulmamış olmasını ifade eder. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir.
Ayırt edicilik ise bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile diğer bir tasarımın böyle bir kullanıcıda bıraktığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olmasını ifade eder. Dolayısı ile tasarlanan ürünler, pazardaki benzerlerinden farkını açıkça ortaya koymalıdır.
TürkPatent nezdinde tasarım tescil süreci
TürkPatent’e yapılan tasarım başvuruları, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca şekli ve esasa yönelik incelemenin ardından yenilik incelemesine tabi tutulur. Yenilik incelemesinde, tasarım başvurusunun yapıldığı tarihten önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya açıklanan benzer tasarımların olup olmadığı, belli başlı uluslararası kaynaklarda araştırma yapılarak tespit edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir. Bu araştırma sonucu tasarımın yeni olmadığı tespit edilirse başvuru reddedilir.
Uzman tarafından başvurusu yapılan tasarımın tescil edilebilirliğine aykırı bir durum görülmemesi halinde tasarım, sicile kaydedilip TürkPatent tarafından hazırlanan bültende ilan edilir.
Tasarım tescili bültende yayımlandıktan sonra yayımlandığı tarihten itibaren üç ay içerisinde üçüncü kişilerin tescil kararına itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Üçüncü kişilerin herhangi bir itirazı yoksa veya itiraz Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığınca reddedilmişse, tescil belgesi düzenlenerek başvuru sahibine iletilir.
Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır. Ancak bu süre beşer yıllık dönemler halinde yenilenmek suretiyle 25 yıla kadar uzatılabilir.
Tasarım tescili ülkesellik ilkesi gereğince korunur. Tasarım hakkı başvurulan ülke sınırları içinde geçerlidir.
SMK kapsamında tasarımlar tescilli ve tescilsiz olmak üzere iki şekilde korunabilir.
Tasarımlar; Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması halinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması halinde ise tasarımcının tercihine bağlı olarak tescilsiz tasarım olarak korunabilir.
Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren beş yıldır. Bu süre beşer yıllık dönemler hâlinde yenilenmek suretiyle toplam yirmi beş yıla kadar uzatılabilir.
Tescilsiz tasarımların koruma süresi ise tasarımın Türkiye’de kamuya sunulduğu tarihten itibaren 3 yıldır. Tescilsiz tasarım, özellikle tekstil ve moda gibi tasarım ömrü kısa tasarım yoğun sektörlerin tercih ettiği, herhangi bir başvuru ve masraf yapılmaksızın, doğrudan korumanın elde edildiği sistemdir.
Gamze C. Bakır, yerli ve yabancı müvekkillere Türkiye ve yurtdışında fikri mülkiyet haklarının korunmasına yönelik danışmanlık vermektedir. Uzun yıllar bir danışmanlık firmasının Uluslararası Marka ve Tasarım Departmanında yönetici olarak çalışan Bakır, yurtdışı marka ve tasarım başvuru şekilleri, ülke prosedürleri, tescil ve sonrası işlemler ve kurum içi ve dışı eğitimler konusunda tecrübe sahibidir.
Gamze C. Bakır, sınai mülkiyet alanında ulusal ve uluslararası birçok eğitime, seminere ve toplantıya katılmıştır. Türkiye’de birçok kurumda konuşmacı olarak yurtdışı marka ve tasarım tescili konularında eğitimler vermiştir.
2013 yılında, TürkPatent nezdinde işlem yapma yetkisi veren Marka Vekili unvanını kazanmıştır.
Katıldığı Uluslararası Etkinlikler
INTA Seattle, 17-24 Mayıs 2018
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) ziyareti, Cenevre, 21-24 Ocak 2018
ECTA Budapeşte, 28 Haziran – 1 Temmuz 2017
INTA Barselona 20-25 Mayıs 2017
Avrupa Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) ziyareti, Alicante, 19-23 Şubat 2017
ECTA Dubrovnik, 22-25 Haziran 2016
INTA Orlando, 21-25 Mayıs 2016
ECTA Hamburg, 10-13 Haziran 2015
INTA San Diego, 2-6 Mayıs 2015
INTA, “Hot Trademark Issues in the Middle East, Africa and South Asia Region,” Dubai, 9-10 Aralık 2013
Eğitim
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans (2011)
Hacettepe Üniversitesi, Lisans (2005)
Nihan Ö. Saman, yerli ve yabancı müvekkillere Türkiye ve yurtdışında fikri mülkiyet haklarının korunmasına yönelik danışmanlık vermektedir. Uzun yıllar bir danışmanlık firmasının uluslararası marka ve tasarım departmanında çalışan Saman, yurtiçi ve yurtdışı marka ve tasarım başvuru şekilleri, ülke prosedürleri, tescil ve sonrası işlemler ve kurum içi eğitimler konusunda tecrübe sahibidir.
Nihan Ö. Saman, birçok ulusal ve uluslararası eğitim ve seminere katılmıştır.
2013 yılında, TürkPatent nezdinde işlem yapma yetkisi veren Marka Vekili unvanını kazanmıştır.
Sertifikalar & Aldığı Eğitimler
Fikri ve Sınaî Mülkiyet Hakları, Ulusal ve Uluslararası Uygulamalar, FİSAUM, Ankara Üniversitesi, 2014
Seminar on the Madrid System for the International Registration of Marks, WIPO, Cenevre, 2014
Dış Ticaret Uzmanlığı Eğitimi, Sun Akademi, Ankara, 2009
Eğitim
Hacettepe Üniversitesi, 2005 (Lisans)
Hacettepe Üniversitesi, 2011 (Yüksek Lisans)